Azot w nawozach, oprócz formy saletrzanej i amonowej, występuje także w formie amidowej (NH₂⁺). W takiej formie można go znaleźć w moczniku (nawóz PULREA®), a także w roztworze saletrzano-mocznikowym (nawozy RSM®). W glebie mocznik ulega pod wpływem enzymu ureazy produkowanego przez drobnoustroje glebowe procesom amonifikacji i nitryfikacji, w efekcie czego azot w formie amonowej i saletrzanej może być pobierany przez rośliny. Tempo przemian mocznika zależy od wielu czynników, takich jak temperatura gleby, jej wilgotność i odczyn. Najszybciej działa na glebach o odczynie lekko kwaśnym i obojętnym, o optymalnej wilgotności i przy wyższej temperaturze. Na glebach zbyt suchych lub nadmiernie wilgotnych, silnie zakwaszonych i przy niższych temperaturach proces nitryfikacji jest zdecydowanie wolniejszy. Gorsze działanie mocznika na glebach lekkich i bardzo kwaśnych jest powodowane dalszym zakwaszeniem i utrudnionym pobieraniem azotu amonowego przez rośliny. Natomiast przy odczynie zasadowym powstaje gazowy amoniak, który powoduje znaczne straty azotu. Amoniak może być także toksyczny dla wschodzących roślin.

Na rynku dostępne są już stabilizatory azotu, które spowolniają rozwój bakterii nitryfikacji (przekształcanie azotu amonowego w saletrzany) przez 2-3 miesiące, dzięki czemu więcej przyswajalnego azotu pozostaje w strefie systemu korzeniowego roślin.

Mocznik może być stosowany zarówno przedsiewnie, jak i na glebach o odczynie zbliżonym do obojętnego pogłównie. Trzeba jednak pamiętać, że rozsiewany pogłównie działanie wolniej niż saletra amonowa. Mocznik jako związek organiczny jest także powszechnie wykorzystywany w opryskach dolistnych ze względu na małe właściwości parzące dla roślin.