Najchętniej uprawianym przez rolników zbożem jest pszenica ozima, będąca podstawowym zbożem chlebowym. Gatunek ten wymaga gleb żyznych, utrzymanych w dobrej strukturze, o pH 6-7. Najlepiej plonuje na glebach zaliczanych do kompleksu pszennego bardzo dobrego i dobrego. Nowsze odmiany pszenicy charakteryzują się wysoką produktywnością, jednak ich wymagania pokarmowe są duże ze względu na słabszy system korzeniowy, w porównaniu do odmiano starszych.
Do wykształcenia dużego plonu i dorodnego ziarna pszenica ozima potrzebuje 23,7 kg N, 9,8 kg P2O5, 15,1 kg K2O i 3,7 kg MgO na 1 tonę szacowanego plonu. Potrzeby pokarmowe pszenicy należy pokryć w postaci nawozów, aby łan mógł wydać osiągalny w danych warunkach plon ziarna. Na glebach o niskiej i bardzo niskiej zawartości składników stosujemy współczynnik korekcyjny 1,25. Tak więc potrzeby nawozowe pszenicy ozimej przy plonie 6 t/ha będą wynosić: 142 kg N, 74 kg P (59 kg P2O5×1,25) i 114 kg K2O (91 kg K2O×1,25) na 1 ha. Na glebach średnio zasobnych dopływ składników powinien równoważyć pobranie, zatem współczynnik korekcyjny wynosi 1, czyli potrzeby nawozowe są takie jak pokarmowe.
Zalecane dawki składników pokarmowych w kg/ha w zależności od plonu:
| Plon | N | P2O5 | K2O | MgO |
|---|---|---|---|---|
| 6 t | 100 | 55 | 60 | 20 |
| 8 t | 120 | 70 | 80 | 25 |
| 9 t | 140 | 80 | 90 | 30 |
- Azot jesienią w pszenicy ozimej gdy jest uprawiana po zbożach stosujemy w dawce 20-30 kg N/ha (preferowane nawozy wieloskładnikowe typu Polifoska lub Amofoska). Uprawa po dobrych przedplonach (rzepak, bobowate, burak) nie wymaga przedsiewnego stosowania azotu.
- Nawożenia azotowego zastosowanego przed siewem ozimin nie bierze się pod uwagę przy ustalaniu całościowej dawki pogłównej.
- Kolejne dawki N powinny być aplikowane przed terminem największej wrażliwości roślin na odżywienie azotem, aby zdążyły na czas pobrać składnik z gleby aby zaspokoić potrzeby pokarmowe.
- 1 dawka N - faza późnego krzewienia, BBCH 25-29,
- 2 dawka N - początek fazy strzelania w źdźbło, BBCH 31-32,
- 3 dawka N - od końca strzelania w źdźbło do fazy kłoszenia, BBCH 37-51.
- Jeżeli całkowita dawka azotu wynosi do 100 kg N/ha, to 40-60% stosujemy po ruszeniu wegetacji, a resztę w fazie strzelania w źdźbło. Wysokie dawki azotu powyżej 100 kg dzielimy następująco: I dawka 40-50%, II dawka 30-35%, III dawka 20-25%.
Do uzupełniania niedoborów Mn i Fe rekomendowane jest nawożenie dolistne, ponieważ skuteczność nawożenia doglebowego jest zbyt krótkotrwała. Do uzupełnienia niedoborów miedzi, cynku i boru zalecane jest nawożenie doglebowe. Miedź doglebowo stosujemy w dawce 5-6 kg Cu raz na 4 lata, cynk w dawce 8-10 kg Zn nie częściej niż raz na 3 lata, a bor corocznie w dawce 1-2 kg B/ha.
Literatura:
Pecio A. Nawożenie zbóż ozimych. Studia i Raporty IUNG-PIB, 2014.
Rutkowska A. Racjonalne i efektywne nawożenie azotem. Studia i Raporty IUNG-PIB, 2014.
Korzeniowska J .i in. Nawożenie roślin rolniczych mikroelementami, IUNG-PIB Puławy, 2021.
