Tak naprawdę wszystkie gatunki roślin strączkowych, które uprawiane są w naszym kraju, są bardzo dobrym przedplonem dla roślin uprawianych w płodozmianie, a zwłaszcza tych które są często uprawiane w tzw. monokulturach krótkotrwałych, jak chociażby zboża i rzepak. Ze względu na rolę, jaką rośliny strączkowe spełniają w płodozmianie powinny być zawsze brane pod uwagę przy corocznym obsiewie kolejnych pól w płodozmianie. Znaczenie gospodarcze roślin strączkowych jest duże, ze względu na ich wszechstronne wykorzystanie, a ich uprawa przynosi wiele korzyści.
Zalety roślin strączkowych w płodozmianie
Rośliny strączkowe są bardzo cennym przerywnikiem-przedplonem w płodozmianach nasyconych uprawą roślin zbożowych. Zwiększają w glebie ilość masy organicznej i azotu. Dzięki silnie rozwiniętemu systemowi korzeniowemu, za wyjątkiem soi, mają działanie fitomelioracyjne. Głęboko sięgające korzenie palowe łubinów rozluźniają zbite warstwy profilu glebowego. Bogato rozwinięta masa organiczna resztek pożniwnych, wraz z systemem korzeniowym, wpływa na wzrost zawartości próchnicy w glebie oraz tworzenie się struktury gruzełkowatej, odpowiedzialnej za zwiększenie zdolności retencyjnych i gromadzenie wody w glebie.
Wybór gatunku dostosuj do warunków siedliskowych
Decydując się na dobór określonego gatunku rośliny strączkowej do planowanego płodozmianu trzeba kierować się pewnymi zasadami.
Po pierwsze na gleby słabszych kompleksów, o niższym pH i zbitej warstwie podornej, należy wybierać łubin żółty, seradelę, wykę ozimą.
Na gleby średnie, kompleks żytni bardzo dobry i żytni dobry, właściwe będą łubin biały i wąskolistny, groch pastewny (peluszka).
Najbardziej wymagające gatunki to groch siewny, bobik i wyka jara, których uprawa powinna się koncentrować na glebach najlepszych kompleksów.
Ponadto, przy wyborze należy uwzględniać wymagania wodne roślin strączkowych. W regionach kraju o dużych niedoborach opadów i często występujących suszach wiosenno-letnich najlepiej wysiewać gatunki o najmniejszych potrzebach opadowych, a mianowicie łubiny, seradelę, wykę ozimą i peluszkę.
Soja, pomimo że są zarejestrowane polskie odmiany, jest rośliną która ma wysokie wymagania termiczne i średnie wymagania wodne i glebowe. Na glebach lekkich o małej ilości próchnicy należy uprawiać rośliny strączkowe z przeznaczeniem na przyoranie, jako nawóz zielony. Warto wtedy wysiewać na przykład seradelę, łubin wąskolistny lub żółty, a także ich mieszanki. Bardzo ciekawym rozwiązaniem, zwłaszcza w regionach kraju o zmiennej pogodzie zwłaszcza w miesiącach zbioru roślin strączkowych, jest wysiewanie odmian o zdeterminowanym typie rozwoju, tzw. odmian ‘samokończących’. Odmiany te mają krótszy okres wegetacji, szybciej i równomierniej dojrzewają, nasiona się nie osypują tak jak u odmian tradycyjnych. Ponadto w przypadku grochu siewnego przed zbiorem nie ma wylegania łanu roślin i co istotne wszystkie odmiany tego typu są mniej podatne na choroby i szkodniki.
