Pomijamy w zmianowaniu strączkowe i motylkowe, a to błąd, który trzeba poprawić. Udział zbóż w strukturze zasiewów w wielu rejonach kraju dochodzi do niebezpiecznej granicy 80%. Oznacza to ubożenie gleb w próchnicę, zwiększenie ich przepuszczalności i postępowanie procesu zakwaszania. Rolnicy nie doceniają, bądź nie do końca są świadomi, jak duże jest znaczenie nawozowe tych roślin.

Symbiotyczne wiązanie azotu atmosferycznego przez bakterie brodawkowe w korzeniach bobowatych zapewnia uzyskanie wysokobiałkowej biomasy i wzbogaca glebę w substancję organiczną i azot. W resztkach pożniwnych wnoszą do gleby bardzo duże ilości azotu (Tabelka) a liderem wśród nich jest lucerna (Szukała 2012, inne źródła).

Rośliny te są doskonałym przedplonem dla roślin zbożowych, przemysłowych i okopowych - „nawożenie nimi” zapewnia zwiększenie plonu roślin następczych nawet o 15%. Wzbogacają glebę w próchnicę - uprawiane w międzyplonach na zielone nawozy wnoszą do gleby około 4-8 ton suchej masy i udostępniają roślinom inne składniki pokarmowe (np. fosfor). W zasadzie nie wymagają nawożenia tym składnikiem, pod warunkiem, że gleba, na której je uprawiamy jest zasobna w pozostałe składniki pokarmowe, w gorszych warunkach niewielka dawka około 30 kg N/ha jest wskazana.


Jaka jest opłacalność uprawy? Rolnicy przeprowadzając kalkulację opłacalności zwykle nie biorą pod uwagę wartości stanowiska po bobowatych, gwarantującej zwyżki plonu rośliny następczej oraz oszczędności wynikających ze zmniejszenia nakładów na nawozy azotowe. Azot biologicznie związany przez rośliny i bakterie wykorzystywany jest przez rośliny w 100%, podczas, gdy z nawozów mineralnych tylko w około 50%. Zatem każde 100 kg związanego biologicznie azotu odpowiada 200 kg azotu mineralnego. Z ekonomicznego punktu widzenia, uprawa roślin motylkowatych to nie tylko faktycznie uzyskany plon, ale także wzbogacenie gleb w „tani azot” (Kocoń, IUNG-PIB). Najmniejsze wymagania glebowe wykazuje łubin żółty (również wąskolistny) i nadaje się na gleby zakwaszone. Ile azotu uzyskamy z jego uprawy? Wiąże około 140 kg N/ha - taka ilość azotu zawarta jest w 400 kg saletry amonowej. Po odjęciu azotu wynoszonego z pola z nasionami - około 100 kgN/ha, w resztkach pożniwnych pozostaje 40 kg N, które odpowiadają 114 kg saletry, za które rolnik nie musi płacić.