Termin siewu jest beznakładowym czynnikiem agrotechnicznym, który istotnie wpływa na prawidłowy rozwój rzepaku. Opóźnienie siewu skraca czas jaki roślina ma na uzyskanie odpowiedniego pokroju przed okresem zimowania. W tym roku warunki pogodowe niemal w całej Polsce wydłużyły żniwa. Późny zbiór przedplonów rzepaku – najczęściej są to zboża, głównie pszenica, niestety przesuwa czas wykonywania uprawek, nawożenia i ostatecznie siewu rzepaku ozimego.
Do kiedy można siać rzepak?
Termin siewu rzepaku wyznaczają zróżnicowane warunki geograficzne, w Polsce wg różnych zaleceń zasiewy należy przeprowadzić między 5 a 25 sierpnia. Najwcześniej rzepak wysiewa się na wschodzie – optymalny termin dla województwa Podlaskiego to 5-10 sierpnia. Przesuwając się na zachód optymalny termin siewu przypada na późniejsze dni sierpnia, z podziałem:
10-15.08. – północno-wschodnia części woj. mazowieckiego, środkowa część warmińsko-mazurskiego i północno wschodnia część kujawsko pomorskiego oraz lubelskie,
15-20.08. – woj. podkarpackie, świętokrzyskie, północna część łódzkiego, południowo-zachodnia cześć mazowieckiego i kujawsko-pomorskiego, południowo-wschodnia część zachodniopomorskiego, środkowa i południowa część pomorskiego, zachodnia część warmińsko-mazurskiego,
20-25.08. – zachodnia część woj. zachodniopomorskiego, lubelskie, wielkopolskie, dolnośląskie, opolskie, śląskie, małopolskie oraz zachodnia część łódzkiego i północna część pomorskiego.
Według tych zaleceń najpóźniej rzepak można siać do 25 sierpnia. Przez lata zalecenia dotyczące optymalnych terminów siewu rzepaku nie były modyfikowane, a warunki klimatyczne uległy zmianie. Coraz powszechniejsza staje się długa i ciepła jesień oraz łagodna zima. Dzięki temu siew rzepaku często można nieco przesunąć, bez szkody dla przyszłych plonów, uwzględniając oczywiście warunki lokalne. W praktyce zaleca się siew rzepaku zakończyć do 15 września. Wyniki badań krajowych potwierdzają, że zasiewy prowadzone w drugiej połowie września skutkują spadkiem plonu, pomimo sprzyjających warunków wzrostu.
Jesienią rzepak musi mieć składniki pokarmowe i czas na rozwój
Do wytworzenia odpowiedniej rozety liściowej, składającej się z 8-12 liści, grubej szyjki korzeniowej (nisko osadzonej) i długiego korzenia rzepak potrzebuje około 70-80 dni wegetacji ze średnią temperaturą dobową powyżej 5°C. Opóźnione siewy skracają czas jaki rośliny mają na budowanie dobrego pokroju, który zapewnia prawidłowe przezimowanie. Rośliny nieprawidłowo wykształcone słabiej się hartują i tworzą mniej zawiązków kwiatowych.
Fundament plonu tworzy się już jesienią, a jest nim dobrze rozwinięta rozeta. Do dynamicznego rozwoju jesiennego rośliny potrzebują odpowiednio dużo składników pokarmowych. W tym czasie kluczowy jest fosfor i potas, a także siarka, magnez i azot, a z mikroskładników bor. Niedobór tych składników wpływa niekorzystnie na przezimowanie roślin. Fosfor warunkuje sprawny rozwój systemu korzeniowego, potas natomiast pełni ważną funkcję w regulacji gospodarki wodnej.
Jesienią rzepaki są zdolne pobrać ok. 80 kg/ha potasu. Oba składniki P i K najlepiej stosować przed siewem roślin, tak by ich dostępność w głębszych warstwach gleby była duża. Wybierając nawóz warto zwrócić uwagę na dostępność składników, czyli ich rozpuszczalność w wodzie – głównie chodzi tutaj o fosfor. Im wyższa rozpuszczalność w wodzie tym lepiej, dlatego sprawdzi się Polifoska 6, Polifoska 8, Polifoska NPK 7-18-28 czy Polifoska 5. W warunkach średniej zasobności gleby w składniki pokarmowe, przy plonie ok. 4 t/ha zalecana dawka fosforu (P2O5) i potasu (K2O) wynosi odpowiednio – 90 i 110 kg/ha. W przypadku dzielenia dawki potasu, pogłównie sprawdzi się nawóz z dodatkową zawartością siarki i magnezu, np. Holist agro K (Mg) 55 (+5).
