W Polsce istnieją obszary użytków rolnych, gdzie gleby najsilniej zakwaszone stanowią blisko 80% powierzchni (łódzkie, podlaskie, podkarpackie, mazowieckie). W tych rejonach częstość narażenia na większe ilości aktywnych form metali jest większa niż na glebach o optymalnym odczynie.

Na glebach kwaśnych uwalniają się do roztworu glebowego kationy glinu Al³⁺ i manganu Mn²⁺ (tzw. formy ruchome), które w nadmiarze są toksyczne dla wielu gatunków uprawianych roślin. roślin. Koncentracja i aktywność tych jonów jest największa przy pH<4,7 czy na glebach bardzo kwaśnych. Toksyczność manganu dla roślin jest znacznie mniejsza niż toksyczność glinu. Podobny spadek plonu powoduje kilka, kilkanaście razy większa zawartość aktywnej formy Mn, w porównaniu do toksycznej ilości glinu. W miarę wzrostu pH jony Al³⁺ tworzą w roztworze glebowym różnorodne, nierozpuszczalne kompleksy i ich dostępność dla roślin zmniejsza się. Przy pH >5,8 dominują formy obojętne. Krytycznym miejscem toksycznego działania jest strefa korzeniowa. Glin niemal natychmiast hamuje syntezę DNA i wzrost korzeni. Jest antagonistą wapnia i magnezu i skutecznie zmniejsza ich pobieranie. Obniża również pobieranie jonów azotanowych na korzyść amonowych. Nadmiar glinu skutkuje zaburzeniami przebiegu wielu procesów biochemicznych u roślin i spadkiem plonu. Aktywny chemicznie glin jest szczególnie szkodliwy dla jęczmienia, pszenicy, buraków, gorczycy i koniczyny, mangan dla koniczyny i lucerny (wg IUNG-PIB).


Jony glinu są transportowane poza korzeń tylko w niewielkich ilościach, dlatego objawy toksycznego działania tego metalu na częściach nadziemnych roślin są trudne do identyfikacji z powodu małej ich specyficzności. Można zauważyć nienaturalną, ciemnozieloną barwę liści, purpurowe zabarwienie łodyg i żyłek liści (podobnie jak w przypadku deficytu fosforu), karlenie i zwijanie i opadanie młodych liści czy zamieranie wierzchołków wzrostu. Objawy nadmiaru występują głównie na korzeniach roślin. Korzenie są grube, krótkie, kruche, brązowe (mogą obumierać), znacznie zredukowana jest ilość korzeni bocznych i włosków korzeniowych.

Reakcją pszenicy i jęczmienia, roślin najbardziej wrażliwych na nadmierne stężenie glinu jest słabe krzewienie, a nawet całkowite zahamowanie tej fazy rozwoju, zasychanie dolnych liści, częste wypadanie roślin z łanu. Duże stężenie glinu w glebie może doprowadzić nawet do zupełnego braku roślin w polu.

Mangan w przeciwieństwie do glinu jest bardzo szybko transportowany jest do części nadziemnych, dlatego objawy toksyczności tego metalu w pierwszej kolejności są widoczne na częściach nadziemnych roślin. Najbardziej charakterystyczny symptom - dystrybucja ciemnych plamek w różnych miejscach blaszki liściowej. W przypadku młodych tkanek najczęstszym objawem nadmiaru manganu jest marszczenie lub fałdowanie się blaszki liściowej młodych liści. Nie wolno więc dopuszczać do nadmiernego zakwaszenia gleb na polach i po prostu regularnie sprawdzać ich pH.