Przytulia czepna (Galium aparine) to jeden z najgroźniejszych chwastów w uprawach zbóż i rzepaku. Przytulia jest rośliną jednoroczną, wschodzącą jesienią lub wiosną, może być więc rośliną jarą jak i ozimą. Preferuje stanowiska wilgotne, bogate w składniki pokarmowe. Kiełkuje w zakresie temperatur od 1 ͦC do 20 ͦC i toleruje ujemne temperatury nawet do minus 17 ͦC. Wiosną roślina ta intensywnie rośnie, oplatając rośliny uprawne, konkurując o wodę i składniki odżywcze, a także utrudniając zbiór. Jej szybki rozwój sprawia, że konieczne jest podjęcie odpowiednich działań już na początku sezonu wegetacyjnego. Jak skutecznie zwalczyć przytulię czepną wiosną? Oto sprawdzone metody.

Dlaczego wiosenne zwalczanie przytulii czepnej jest kluczowe?

Działania prewencyjne są najskuteczniejsze w zwalczaniu przytulii czepnej. Ich działanie polega na ograniczeniu rozprzestrzeniania się gatunku. Szczególnie ważna jest dbałość o czystość materiału siewnego. Pojedyncza roślina przytulii wytwarza 300-400 nasion, które podczas omłotu trudno oddzielić od zboża i wraz z materiałem siewnym trafiają ponownie na pola uprawne. Należy zacząć zwalczać przytulię już jesienią i sprawdzi się wtedy zdecydowana większość herbicydów przeznaczanych do zwalczania chwastów w tym terminie. Natomiast wiosna to okres, w którym przytulia czepna rośnie najszybciej, osiągając wysokość nawet do 150 cm.

Jeśli nie zostanie odpowiednio kontrolowana, może: 

• ograniczyć dostęp światła do upraw, 
• pobierać wodę i składniki pokarmowe kosztem roślin uprawnych, 
• znacznie utrudnić zbiór mechaniczny, zwłaszcza w zbożach, powodując wilgotnienie ziaren i rozwój pleśni. 

Wczesne wykrycie i szybkie zwalczanie przytulii na przedwiośniu i wiosną jest kluczowe dla zdrowego wzrostu upraw. 

Wiosenne metody zwalczania przytulii czepnej

1. Zabiegi agrotechniczne
   Wiosną mechaniczne metody zwalczania przytulii są ograniczone, ale niektóre działania mogą pomóc w zmniejszeniu jej presji: 
   
   • Bronowanie i płytka uprawa gleby – wczesnowiosenne zabiegi mechaniczne (np. bronowanie w uprawach jarych) mogą uszkodzić siewki chwastów. 
   • Odpowiednie zagęszczenie roślin uprawnych – gęstszy siew i zdrowe rośliny uprawne ograniczają przestrzeń i światło dla rozwoju chwastów. 
   • Nawożenie precyzyjne – właściwe dostarczenie składników odżywczych do roślin uprawnych pozwala im lepiej konkurować z przytulią. 
     
     
2. Wiosenne stosowanie herbicydów – jakie środki są najlepsze?
   Zabiegi chemiczne powinny być przeprowadzane dość wcześnie , kiedy przytulia czepna znajduje się w fazie nie starszej niż 2-3 okółka, ponieważ roślina wtedy jest najmniej odporna na działanie herbicydów.
   
   Zalecane substancje aktywne na wiosnę: 
   • Florasulam + tribenuron metylu – skuteczne w zwalczaniu przytulii w zbożach ozimych i jarych. 
   • Metsulfuron metylu + fluroksypyr – działa selektywnie na przytulię, często stosowany w mieszaninach z innymi substancjami. 
   • Chlopyralid + fluroksypyr – szczególnie efektywny w rzepaku, stosowany po ruszeniu wegetacji. 
   • Aminopyralid + fluroksypyr – silne substancje do stosowania w mieszankach, skutecznie eliminujące przytulię w zaawansowanych fazach wzrostu.
     
     
   

   Przytulia czepna - w glebie zachowują żywotność przez okres 2-3 lat
   Najlepszy termin oprysku:
   • Zboża ozime: od początku wiosennej wegetacji (BBCH 21–30). 
   • Zboża jare: po wschodach, gdy chwasty są małe (BBCH 13–30). 
   • Rzepak ozimy: przed zwarciem międzyrzędzi, najlepiej w fazie BBCH 30–39
     
     
   Wskazówki dotyczące oprysku:
   • Temperatura: najlepsze warunki to 10–15°C, unikać oprysków przy nocnych przymrozkach. 
   • Wilgotność: oprysk przeprowadzony po deszczu lub przy wilgotnej glebie działa skuteczniej.
   • Wiatr: unikać aplikacji przy silnym wietrze (powyżej 4 m/s), aby zapobiec znoszeniu cieczy roboczej. 
     
     
3. Biologiczne i ekologiczne metody walki z przytulią czepną
   Wiosną, gdy warunki pogodowe sprzyjają szybkiemu wzrostowi chwastów, warto również zastosować metody nie chemiczne, szczególnie w uprawach ekologicznych: 
   • Ściółkowanie międzyrzędzi – ogranicza kiełkowanie przytulii poprzez blokowanie dostępu światła do gleby.
   • Uprawy współrzędne – np. mieszanki zbóż ze strączkowymi mogą poprawić konkurencyjność względem chwastów. 
   • Zastosowanie mikroorganizmów – niektóre naturalne grzyby glebowe mogą osłabiać rozwój przytulii czepnej. 
   • Ręczne usuwanie w warzywnictwie i mniejszych gospodarstwach – skuteczne przy niewielkim zachwaszczeniu. 
     
     
4. Nowoczesne technologie w zwalczaniu przytulii wiosną
   
   • Precyzyjne opryski dronami – umożliwiają punktowe zwalczanie przytulii bez konieczności oprysku całego pola.
   • Sensory chwastów w opryskiwaczach – nowoczesne opryskiwacze mogą wykrywać przytulię i aplikować herbicydy tylko na obszarach jej występowania.
   • Roboty do mechanicznego usuwania chwastów – w nowoczesnych gospodarstwach coraz częściej stosowane są maszyny selektywnie eliminujące chwasty. 

Podsumowanie

Wiosenne zwalczanie przytulii czepnej jest kluczowe dla zachowania wysokiej jakości plonów. Najlepsze efekty daje połączenie metod mechanicznych, chemicznych i biologicznych. Oprysk herbicydami powinien być wykonany w odpowiedniej fazie wzrostu rośliny i w optymalnych warunkach pogodowych.

Najważniejsze kroki wiosennego zwalczania przytulii czepnej: 

• Wykonaj bronowanie i zadbaj o dobrą kondycję roślin uprawnych. 
• Dobierz odpowiedni herbicyd i zastosuj go we właściwym terminie. 
• W uprawach ekologicznych wykorzystaj ściółkowanie i rośliny konkurencyjne. 
• Monitoruj stan zachwaszczenia i reaguj na pierwsze oznaki pojawienia się chwastu. 

Działając odpowiednio wcześnie, można skutecznie ograniczyć rozwój przytulii czepnej i zabezpieczyć plony przed stratami.