W lipcu–sierpniu 2025 r. minister rolnictwa i rozwoju wsi, Stefan Krajewski, poinformował, że projekt ustawy o produkcyjnej funkcji wsi jest już w procesie legislacyjnym, a jego celem jest zapewnienie ochrony gospodarstw rolnych przed donosami i blokowaniem inwestycji przez nowych mieszkańców wsi. 

Dlaczego ta ustawa jest potrzebna?

• Zmieniający się charakter wsi – napływ nowych mieszkańców często oznacza brak akceptacji dla hałasu, zapachów czy nocnych prac podczas żniw. Minister Krajewski podkreśla, że hałas, prace nocne i zapachy są naturalnym elementem działalności rolniczej, a rola resortu to edukacja i ochrona rolników. 
• Donosy jako źródło stresu i kosztów – często powtarzające się skargi skutkują uciążliwymi kontrolami i wyrokami sądowymi. Przykładem jest sprawa rolnika skazanego przez Sąd Najwyższy na zapłatę ponad 100 tys. zł z powodu zapachów z chlewni. 

Czego dotyczy projekt ustawy?

1. Ochrona produkcyjnej funkcji wsi
   Ustawa ma umożliwić rolnikom działanie bez przeszkód ze strony sąsiadów, którzy nie zaakceptowali rolniczej specyfiki i składają skargi. Resort prowadzi intensywne prace legislacyjne wraz z Ministerstwem Sprawiedliwości, dążąc do kompleksowych rozwiązań ochronnych. 
2. Program „Aktywny Rolnik” i redefinicja pojęcia
   Pod uwagę bierze się m.in. korektę definicji rolnika aktywnego zawodowo, żeby pomoc trafiała do tych, którzy faktycznie prowadzą gospodarstwa, ponoszą koszty produkcji i dbają o ziemię i hodowlę zwierząt. 
3. Deregulacje i uproszczenie procedur
   Ministerstwo deklaruje działania deregulacyjne w instytucjach jak ARiMR, KOWR czy KRUS – by stanowiły wsparcie dla rolnika, a nie generowały biurokrację. 

Aktualne informacje (sierpień 2025)

• Projekt ustawy jest już przygotowany i przeszedł pierwszy etap legislacyjny; w nadchodzących tygodniach rozpoczną się konsultacje społeczne z przedstawicielami środowisk rolniczych.
• Resort planuje współpracę z innymi ministerstwami, m.in. Sprawiedliwości, co ma się przełożyć na środowiskowe wsparcie rozwiązań prawnych w zakresie praktycznych ochronnych mechanizmów. 

Jak ustawa ma chronić rolników?

• Zapobieganie przypadkom „lex fetor” – czyli pozwom za zapachy i hałasy w sytuacjach, gdy rolnicy działają w granicach prawa i norm środowiskowych. 
• Stworzenie mechanizmów wsparcia prawnego i edukacyjnego – celem jest budowanie zrozumienia rolniczych uciążliwości w społecznościach wiejskich. 
• Ograniczenie nadużyć administracyjnych – m.in. eliminacja wielokrotnych kontroli wynikających z przesadnych donosów. 

Znaczenie dla rolników i branży nawozowej

• Zwiększona stabilność prawna – mniej sporów sąsiedzkich na tle produkcji rolnej ułatwi inwestycje. 
• Większe bezpieczeństwo planowania – gospodarstwa będą mogły wypracować bardziej długofalowe strategie nawożenia i hodowlane bez obaw o częściowe blokady. 
• Skierowanie wsparcia do aktywnych producentów – premia dla tych, którzy aktywnie prowadzą gospodarstwa i wdrażają innowacyjne metody uprawy oraz hodowli. 

Podsumowanie

Projekt ustawy o produkcyjnej funkcji wsi przygotowany przez ministra Stefana Krajewskiego ma szansę zrewolucjonizować środowisko rolne poprzez ochronę przed donosy, promowanie aktywnego gospodarowania oraz uproszczenie procedur. Dzięki temu rolnicy będą mogli rozwijać produkcję, inwestować bez strachu o blokady, a nowi mieszkańcy wsi zdobędą świadomość specyfiki życia rolnego.

To może być przełomowa ustawa dla polskiego rolnictwa w 2025 r.