Ustalenie dawek fosforu i potasu pod pszenicę plonującą na poziomie 8 t/ha wydaje się być czynnością banalnie prostą. Ustalamy potrzeby pokarmowe roślin w przeliczeniu na 1 tonę plonu, mnożymy przez 8 i mamy gotowy wynik. Pozostaje wybór nawozu do zastosowania na polu. Takie rozwiązanie jest dobre dla osób, które nawożą na oko. Ten, kto jednak podchodzi bardziej ekonomicznie do tematu nawożenia, powinien wykonać o kilka kroków więcej, aby ustalić dawki bardziej precyzyjnie.
Po pierwsze: ustal potrzeby pokarmowe roślin
Pszenica ozima na wytworzenie 1 tony plonu ziarna wraz z plonem ubocznym, czyli słomą, pobiera około 10 kg fosforu i 20 kg potasu. Zakładając, że uzyskujemy na danym polu plon 8 t/ha powinniśmy zastosować 80 kg fosforu i 160 kg potasu. To jest nasz punkt odniesienia, który w dalszych krokach będziemy korygować.
Po drugie: wykonaj analizę gleby i wykorzystaj uzyskane wyniki
Podstawowe badanie gleby wykonuje coraz więcej gospodarstw, to bardzo dobrze. Jednak nie wszyscy potrafią wykorzystywać wyniki analizy w praktyce. Absolutne minimum, jeśli chodzi o pH gleby to 5,5. Jeśli wynik naszej analizy jest poniżej tego poziomu powinniśmy niezwłocznie ustalić dawkę wapna i wykonać wapnowanie, najlepiej zaraz po żniwach.
Dawkę P i K równą ustalonym potrzebom pokarmowym roślin powinniśmy stosować w warunkach średniej zasobności gleby. Jeśli jednak zasobności naszej gleby w te składniki są na poziomie niskim dawkę fosforu i potasu powinniśmy zwiększyć o ok. 30 kg/ha, natomiast przy poziomie bardzo niskim nawet o 40-60 kg/ha. Obniżenie dawek możemy wykonać jedynie przy zasobności wysokiej - o ok. 20-25% względem ustalonych potrzeb pokarmowych, przy zasobnościach bardzo wysokich i dobrej kulturze gleby - o ok. 50%. Należy pamiętać, że pszenica potrzebuje w początkowych fazach wzrostu łatwo przyswajalne formy fosforu i potasu, które najlepiej dostarczyć w nawozach mineralnych, np. Polifoska 6, Polifoska 5.
Po trzecie: uwzględnij w bilansie inne źródła fosforu i potasu
Ważnym czynnikiem w nawożeniu jest tzw. historia pola. Warto uwzględniać w nawożeniu jesiennym takie czynniki jak: przedplon, wykorzystanie resztek pożniwnych czy stosowanie nawozów organicznych. Bardzo dobrym i częstym przedplonem pod pszenicę ozimą jest stanowisko po rzepaku. Dodatkowo, jeśli słoma rzepaczana została potraktowana gnojowicą i przyorana, możemy zmniejszyć dawkę potasu lub rozważać rezygnację z jego stosowania.
Po czwarte: indywidualnie traktuj każde pole
Jak wiadomo wszystkim pracującym na roli każde pole jest inne. Gleby ciężkie z reguły posiadają wyższe zasobności w składniki pokarmowe, gleby lekkie niższe. Wynika to z wielu czynników, jednak głównym jest przepuszczalność gleby i proces wymywania. Dotyczy to głównie potasu, gdyż fosfor bardzo wolno przemieszcza się w glebie. Dlatego jeśli pszenica uprawiana jest na lekkich glebach, warto rozważyć stosowanie dawek dzielonych potasu. Pierwszą część (50-70%) tego składnika zastosować jesienią, a pozostałą część wczesną wiosną, np. w lutym jeśli warunki pogodowe na to pozwolą.
Po piąte: wybierz odpowiedni nawóz
Po wykonaniu wszystkich poprzednich kroków pozostaje nam już tylko wybór odpowiedniego nawozu, a ten zależy od kilku czynników, m.in. zasobności stanowiska, właściwości fizyko-chemicznych gleby, przedplonu czy wymagań pokarmowych roślin. I tak pojawiają się kolejne dylematy: fosfor i potas stosować oddzielnie czy łącznie, w nawozie PK czy NPK? Do przedsiewnego nawożenia pszenicy warto wybierać kompleksowe nawozy zawierające kluczowe makroskładniki, np. Polifoskę 6, Polifoskę 5, Polifoskę 8, NPK 7-18-28 lub Holist PK. W tym niełatwym wyborze służą pomocą przedstawiciele terenowi Grupy Azoty.
