Międzyplonami ścierniskowymi są rośliny uprawiane po zbiorze zbóż i innych roślin, które wcześnie schodzą z pola, zwłaszcza po jęczmieniu ozimym, życie ozimym oraz jęczmieniu jarym, w przypadku żniw przeprowadzonych w terminie. Dobre warunki do uprawy międzyplonu występują też po rzepaku ozimym, a także po mieszankach roślin jarych, które zbierane są na zieloną masę, czy też wczesnych ziemniakach i warzywach. Międzyplony mogą być wykorzystywane jako pasza, bądź też przyorywane jako zielony nawóz. Rośliny uprawiane jako międzyplony wytwarzają średnio 12 – 30 t zielonej masy na ha.
Międzyplony pełnią dużo funkcji
Powodzenie w uprawie międzyplonów uzależnione jest w dużym stopniu od doboru odpowiednich gatunków roślin. Dobre międzyplony powinny charakteryzować się krótkim okresem wegetacji oraz szybkim tempem wzrostu i rozwoju. Daje to możliwość uzyskania w krótkim czasie dużego plonu zielonej masy i korzeni, która charakteryzuje się wysoką wartością pokarmową. Dobry międzyplon powinien łagodzić ujemne skutki zbyt dużego udziału zbóż w strukturze zasiewów, zwiększając tym samym uzyskane plony zbóż, które są uprawiane po poplonach. Powinien poprawiać żyzność gleby, wzbogacając ją w substancję organiczną. Powinien stanowić alternatywę dla nawozów naturalnych, zwłaszcza dla obornika czy gnojowicy, co ma szczególne znaczenie w gospodarstwach, które nie posiadają inwentarza. Przyorywana biomasa z międzyplonów powinna wpływać na stabilizację plonowania roślin następczych obecnych w płodozmianie. Międzyplony powinny również spełniać rolę fitosanitarną, zmniejszając kompensację chorób i szkodników. Powinny także wpływać na ograniczenie zachwaszczenia pól, co prowadzi do redukcji stosowania herbicydów. Z kolei dzięki okryciu pól międzyplony mogą w znacznym stopniu ograniczać negatywny wpływ erozji wodnej i wietrznej.
Jakie gatunki siać w międzyplonie?
Na międzyplony nadają się takie rośliny jak:
- groch pastewny,
- łubin wąskolistny i żółty,
- wyka kosmata i siewna,
- bobik,
- seradela,
- słonecznik,
- rzepak jary i ozimy,
- gryka,
- żyto,
- rzepik ozimy,
- gorczyca biała,
- rzodkiew oleista i pastewna,
- rzepa ścierniskowa,
- facelia błękitna,
- kapusta pastewna,
jak również trawy – życica trwała i kupkówka pospolita. Wyka kosmata jest dobrym komponentem mieszanek poplonowych, przeznaczonych do pozostawienia do wiosny, między innymi w celu ochrony gleby przed erozją. Z kolei żyto dzięki posiadaniu właściwości allelopatycznych ogranicza kiełkowanie i rozwój niektórych chwastów dwuliściennych, takich jak szarłat szorstki, komosa biała, czy też palusznik krwawy. Dobry poplon powinien być odporny na niekorzystne warunki środowiskowe, w tym między innymi na suszę. Do tego typu roślin należy między innymi facelia, seradela czy słonecznik. W przypadku słonecznika znajdujące się na powierzchni jego liści związki fenolowe i terpeny zmywane przez opad atmosferyczny, bądź też przedostające się do gleby z rozkładających się liści ograniczają wschody komosy białej i innych chwastów.
Dobre rezultaty jako międzyplony daje uprawa łubinu żółtego, seradeli, facelii, żyta czy gryki, która dzięki wytwarzaniu związków allelopatycznych ogranicza występowanie mlecza zwyczajnego, tojeści, koniczyn, wilczomlecza obrotnego, tasznika pospolitego, szarłatu szorstkiego oraz rumianu polnego. Rośliny te mogą być uprawiane na glebach słabszych.
