Rośliny strączkowe, takie jak bobik, fasola, groch, łubiny czy soja, to wartościowe gatunki uprawne, które nie tylko dostarczają wartościowego białka, ale także wzbogacają glebę w azot. Aby jednak uzyskać wysoki plon nasion, konieczne jest odpowiednie nawożenie, zwłaszcza fosforem i potasem. Prawidłowe zbilansowanie składników odżywczych zwiększa efektywność wiązania azotu, poprawia zdrowotność roślin i podnosi jakość plonów. Sprawdźmy, jak najlepiej nawozić rośliny strączkowe! 

Azot – minimalne dawki dla maksymalnych efektów

Rośliny strączkowe mają zdolność wiązania azotu z powietrza dzięki symbiozie z bakteriami brodawkowymi (Rhizobium i Bradyrhizobium). Jednak aby ten proces przebiegał prawidłowo, gleba musi być zasiedlona odpowiednimi szczepami bakterii. W przypadku gleb ubogich w bakterie warto stosować szczepionki bakteryjne.

Dlatego w praktyce zaleca się jedynie startowe nawożenie azotowe w uprawie grochu, bobiku i soi: 

• Dawka azotu przed siewem: 20–40 kg N/ha 
• Większe dawki? Nie zalecane! Mogą osłabić efektywność wiązania azotu z atmosfery. 

Fosfor – fundament silnego systemu korzeniowego

Fosfor odgrywa kluczową rolę w rozwoju systemu korzeniowego i wpływa na przeżywalność bakterii brodawkowych. Jego niedobór ogranicza zdolność roślin do pobierania azotu, co przekłada się na niższe plony. Dodatkowo fosfor przyspiesza i wyrównuje dojrzewanie nasion, co ma duże znaczenie w uprawie roślin strączkowych.

Zalecane dawki fosforu (kg P₂O₅/ha): 

• Bobik: 60–120
• Fasola: 60–80
• Groch: 80–120 
• Łubiny: 60–100
• Soja: 60–80 

Najlepszym terminem na zastosowanie i wymieszanie z glebą nawozów fosforowych jest okres przed siewem. Na glebach zwięzłych i w latach suchych zaleca się aplikację jesienią przed orką zimową. 

Optymalne nawożenie fosforem i potasem zwiększa masę 1000 nasion oraz podnosi plony nasion

Potas – ochrona przed suszą i chorobami

Potas zwiększa odporność roślin strączkowych na suszę, wyleganie oraz choroby i szkodniki. Dodatkowo poprawia efektywność wiązania azotu, co sprawia, że jego odpowiednia ilość w glebie jest kluczowa dla wysokich plonów. Odpowiednie nawożenie potasem zwiększa także masę 1000 nasion i poprawia jakość zbiorów.

Zalecane dawki potasu (kg K₂O/ha): 

• Bobik: 80–140
• Fasola: 120–160
• Groch: 140–200 
• Łubiny: 120–180 
• Soja: 120–160

Podobnie jak w przypadku fosforu, nawozy potasowe najlepiej zastosować i wymieszać z glebą przed siewem, gdy nie ma deficytów wody. Na glebach zwięzłych i w latach suchych zaleca się aplikację jesienią przed orką zimową. 

Równowaga w nawożeniu to klucz do sukcesu

Nawożenie roślin strączkowych powinno uwzględniać przede wszystkim fosfor i potas, które zwiększają plony i poprawiają jakość nasion. Nadmiar azotu nie jest wskazany, ponieważ może osłabić symbiozę z bakteriami brodawkowymi. Stosowanie nawozów przedsiewnych pozwoli na optymalny rozwój roślin i ich wysoką odporność na niekorzystne warunki.

Dobrze zaplanowane nawożenie to inwestycja w zdrowe i obfite plony – warto więc dostosować dawki nawozów do zasobności gleby oraz oczekiwanej wielkości zbiorów.